 |
Berdelaedjes
Forom di berdelaedjes e walon, so tot l' minme ké sudjet
|
| Vey sudjet di dvant :: Vey sudjet shuvant |
| Oteur |
Messaedje |
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
|
| Rivni al copete |
|
 |
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
 Date: mår 03 dec, 2013 22:08:19 Sudjet: |
 |
|
... ki m' sicrît çouci
| Citåcion: |
Romain Berger
Bondjoû Mossieû Mahin,
Dji sos bramin binauje di yèsse su'l'forum èt d'pouvwêr scrire et cåzer avou dès cis ki n'ont pons d'rûses à cåzer dins s'bia lingadje. Mi dj'a bramin dès rûses: dji n'l'a djamés apris èt dj'a todi peu di fé des fôtes (mins c'est pléjant di scrire et dji sos la po-z-aprinde!)
Por vos rèsponde, dj'a fét m'mémwère avous Marie-Guy Boutier (fin, dj'a kausimint todi boutér tot seu...). I s'lome "Wallon d'aujourd'hui et de demain: regards théoriques et critiques sur une langue "en danger"". Dji cåze one miète di rfondou walon èt c'ki dji pous vos dire, c'èst k'asteûre, à 23 ans èt après 5 ans à l'univ, dji sos capâp' di tuzer tot seu èt d'awè mès prôpes-idéyes so totes lès-afaîres ki dji studi. Totes les réflècsions ki sont dins m'n'ovradje vinèt seûlement di m'tièsse (c'èst kékfîye po çoula ki m'mémwère n'èst nin li pus fameûs).
Si vos vloz, dji pou vos l'èvoyî.
Dji vos compluminte po tot c'ki vos fiyoz po l'walon. Dji trove ki c'èst fwart domadje ki gn-a pons moyèn ki tos lès djins ki boutèt so l'walon ni s'ètindèt nin...
|
100 åcint d' acoird avou vos. Copurade sol dierinne fråze. Dji saye todi d' rarindjî les bidons cwand deus waloneus sont higne et hagne, mins des côps (bråmint des côps), dji fwai berwete.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû. |
|
| Rivni al copete |
|
|
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
| Date: dju 05 dec, 2013 22:26:44 Sudjet: |
|
|
ki m' riscrît :
| Citåcion: |
Ayî, dj'a bin vèyu ki gn-aveut bramin d' margaye inte tot lès waloneus. Por mi, c'èst l'preumî cause ki egsplike pokwè li walon ni pout nin, asteûre, riprinde one place å preumî rang dins l'Walonîye. Dins m'mémwère, dj'a volu dire ki timps k' lès deûs partèyes (vos èt les dialectologues) ni d'visèt nin échone, à-v'nu dèl walon èsteut fwart neûr.
Vos povoz bin intindu diner mès infos å djins ki boutèt so'l' walon. |
Croeyoz bén ki dji so l' prumî a sohaitî çoula. On aveut ataké a skepyî des ponts (avou les romanisses) avou Francård (UCL) e 1994... mins Francard n' a måy sitî accepté a l' SLLW. Dj' a stî trover Ltchanteu [Lechanteur] e 1996, et sayî d' djåzer eshonne. Deus moes pus tård, i rexheut l' fameus papî disconte li rfondou et les noûmots.
http://users.skynet.be/sllw/planific.html
Dji n' continowe nén... ci sereut trop lon, et vos anoyî.
Mins, asteure, on a kécfeye ene trawêye avou Jacques Desmet... Li ci ki vicrè vierè cwè.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû. |
|
| Rivni al copete |
|
|
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
| Date: mår 21 dja, 2014 15:53:29 Sudjet: |
|
|
| Citåcion: |
Romain
Bondjoû Lucyin (vos n'avoz pont d' jin.ne a c'ki dji v's loume Lucyin?)
Dj'a bin riçou Li Rantoele, èt dj'a pris bramin d'pléjî à lire çou k'èsteut sicrit d'dins. Mèrci bramint dès côps po m'è l'aveut èvoyî, c'èst-one djèse fwart djinti. Dji saye todi di fé tot c'ki dji pous po l'walon, mins ci n'èst nin ôjî po l' moumint, avous m'n ovradje, dji n'ai co nin yeu l'timps di bouter one miète so'l wiccionaire come dji vos l'aveus dit. Mins dj'a l'èspwêr ki ça irait mia dins sakantès samwin.nes èt ki dji poureut mète lès mots di Cinè dinc l'wiccionaire.
Dja stî veûye on pîce di tèyåte à Lîdje li 28 dicimbe: "Lès vwès dèl nut" sicrit pa Jean Rathmès. C'èsteut bin djowé mins dj'a co dès rûses à comprinde tafèt'mint li walon di Lîdje. Dji trove ki c'èsteut on bia djèse di fé djower one pîce è walon come pîce di Noyé dins l'novia tèyåte k'èst vrémint one sakwè à veûye!
Èco n'fèye, mèrci po l'Rantoele!
À torade, |
Merci bråmint des côps po vosse lete. Oyi, inte waloneus, on s' lome voltî pa si ptit no.
Dj' åreu bén vleu esse el Walonreye po vey li pîce Rathmès. Mins... come vas savoz, dji so èn "egzilé".
Dji l' a prezinté sol Wikipedia :
https://wa.wikipedia.org/wiki/Les_vw%C3%A8s_del_nute_%28tey%C3%A5te%29
Si vos avoz ene paltêye a rmete (ene sacwè a radjouter).
----
Lete ki dj' aveu tapé ayir
Binamé Romin,
Dji so clawé el måjhone d’ ene peumoneye. Ça fwait ki dj’ a trové l’ tins di tot lére vosse memwere.
Dja raprins toplin des sacwès so les ovraedjes des linwincieus des anêyes 2000, ca dispu ki Lorin Hendschel a prins si "condjî sabatike ralongui", dji n' a pus nolu po m' mete å corant d' çoula.
Por mi, c’ est on bea ablonça [« abalançage », équilibre] ki mostere les foices et les flåwistés des deus voyes (les rfondeus et les Felerisses) po schaper nosse walon. Dji so fén binåjhe ki l’ nouzome ovraedje ki dj’ a fwait po cossemer li rfondou sol Daegntoele (Internete) a polou siervi, pår a l’ univiersité.
Tot contin, avou, di vosse cloyaedje : « li walon a co on bea avni divant lu ». C’ est l’ veur, cwand dji voe mi båshele di cwatre ans (ene pitite ritrovêye) djouwer avou mi å docteur, cåzu tot e walon (la a schipe ene eure di çoula).
Li voye des rfondants (les « ptitès coyinés ») est, ciete, li meyeuse a shuve po l’ ovraedje di tos les djoûs. I m’ ahåye d’ aprinde ki nosse Djan-Luk î a avnou, lu eto (e 2011, a 70 ans). Chantal Denis î est dedja dispu 2007 (a 55 ans) u avår la. Les Lidjwès î sont dedja – sins l’ oizeur dire – dispu ene boune hapêye (1980?).
Mins po fé des rfondants a môde di djin, i ndè fårè co des ovraedjes et des razovraedjes. Ey adon : metoz so ene mape del Walonreye li stindêye des payis ki les rfondants pôrént abressî. Vos avoz foirt sûteymint rilevé ki tote l’ Årdene est ddja foû del djowe. L’ Årdene (di Måmdey a Djedene et a Leglijhe), c’ est 40 åcint del Walonreye (linwistike) et ene contrumasse di djins ki sont co des « dmey-eployeus », come vos djhoz. So l’ Coûtchant walon, Nivele, El Lovire, li bote do Hinnot (tos viyaedjes) est « wôrs djeu » ossu. Li Roman Payis si mareyrè-t i ås Namurwès ? Kécfeye bén, kécfeye nén.
K’ i våye ! On fwait dmwin ou après 3 mwaisses rifondants, avou leus 3 Wikipedias et leus 3 Wiccionaires di rawete (les ptits lingaedjes d’ Itåleye el fwaiynut ddja bén). Ey après ? Li « taeye critike » d’ ene langue ki vicrè å 22inme sieke, est ç’ ene dimeye province walone ? Avou ça ki ci sereut des langues ki n’ vicrént k’ a l’ ombrire do francès !
Ni li rfondou, ni li Rantoele n’ est disconte do francès. (Gn a minme yeu ene djin ki s’ a fwait hiner a l’ ouxh del Rantoele pask’ ele tapéve li hate, djoû après djoû, après l’ francès et les Francès). On sait bén ki l’ francès ni serè måy tchessî d’ ene Walonreye divnowe francophone, pa on pus ptit lingaedje ki lu. Mins ehåyî on mancî lingaedje avou l’ rastrinda ki ci serè djourmåy on « lingaedje d’ ombrire », c’ est foirt riskeus. Disk’ a wice alez aler, metans, po les sudjets a ndè dvizer ? Onk des dierins årtikes Wikipedia ki dj’ a scrît, sol vier do cour ås tchéns (ene maladeye ki n’ egzisteye nén ddja el Walonreye), åreu dju yeu l’ hasse di cour del sicrire dins èn ôte sistinme ortografike (mi walon coinrece di Transene : nonna ; on rfondant årdinwès : ça n’ egzistêyrè måy ; on rfondant lidjwès ou namurwès ou carolo ? Ti n’ as nén l’ droet poy ki ti n’ es nén did la !). Voeyoz vs li cayet ?
Ki li rfondou soeye « nén lijhåve » po des cis ki cnoxhèt ddja l’ walon, dj’ a des prouves do contråve tos les djoûs, di djins ki lijhèt des lives et des ôtes sicrîts e rfondou. Et pår des « ptitès djins », ki n’ ont nén stî a l’ univ, todi. Nicolas Gérard l’ aveut ddja bén dit. Çou k’ i fåreut, c’ est des lives avou des mots pus simpes e rfondou. Disk’ asteure, les lives e rfondou ont stî scrîts pa des oteurs avou on ritche motlî.
Sav ki dj’ a tuzé a vos cwand Mandella a morou ? Dji vos voereu bén come li Mandella do walon. Åresse, dins l’ pordjet teyorike Bay (1957), c’ est l’ walon d’ Cînè ki dveut divni li rfondou. El savîz ?
Si vos vloz mete vos foices dins cisse bouye la (raprepyî les 2 camps), dji vos conseye di cmincî a fé ovrer eshonne des cis k’ i gn a des deus « scoles » k’ ont moens di 60 ans. (Dji m’ mete insi foû do djeu, ca dj’ els a, mes 60 ans, dispu 15 djoûs.) Les ôtes sont-st eclawés so leus idêyes. Si n’ bodjront i nén d’ ene aspagne (on est ene viye djin ou on n’ l’ est nén). Po les Rantoelîs, dji vos conseye : Pire Otdjåke, Djan Cayron, Lorint Hendschel, Pablo Sarachaga ou Tiri Dumont. Si vos vloz, dji vos les frè rescontrer e moes d’ måss. Gn a eto des sins-tchapele, mîtrin-voyisses, come Joëlle Spierkel, Hervé Jehaes, Joël Thiry.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû. |
|
| Rivni al copete |
|
|
djozewal
Date d' arivêye: 2005-07-01
Messaedjes: 307
Eplaeçmint: bagué !
|
| Date: dju 23 dja, 2014 12:16:59 Sudjet: |
|
|
| A l' uch lès vis ? |
|
| Rivni al copete |
|
|
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
| Date: dju 23 dja, 2014 14:34:49 Sudjet: |
|
|
| djozewal scrijha: |
| A l' uch lès vis ? |
Dji so dvins ossu !
On n' s' etindrè måy avou les ôtes vîs.
Dit ôtrumint : les linwincieus avou l' diyalectolodjeye come mwaisse rilidjon n' acceptêyeront måy ki des nén-linwincieus åyexhe des ôtès bounès idêyes sol lingaedje.
Les djonnes, motoit, s' il ont studyî li nouve diciplene di "schapaedje des ptits lingaedjes" (ene sacwè esplikêye dins l' memwere Romin Bierdjî).
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû. |
|
| Rivni al copete |
|
|
lucyin
Date d' arivêye: 2005-07-07
Messaedjes: 3771
Eplaeçmint: Sidi Smayil, Marok
|
| Date: lon 27 dja, 2014 19:08:15 Sudjet: |
|
|
| Citåcion: |
Romain Berger
Bondjoû Lucyin,
dj'èspère ki vos' pneumonèye va mia paski parait ki c'èst-one rud' afère ki çoula... Dji vos l' sowaîte vrémint!
Mèrci bramin dès côps por awè pris l'timps di lire mi mémwère, ça m'fét fwart pléjî di pouvwêr awè one ritoûr di vos. C'èst li ritoûr ki dji ratindeus l'pus! et dji vwès qui vos n'avoz nin baclé l'ovradje, èt çoula m'fés pléjî.
Sûr ki dji vôreus bin trové one sakî avous ki cåzer di tot çoula. Li mwès d'maus', dji sèrè la tos lès vinrdî è djournèye èt les mèrkidi matin. Lès ôtès djoûs, dji sos libe à l'nêt. ça mi f'ra vrémint pléjî di rèscontrer les djins ki boutèt so li r'fondou, dj'a milès-afères a d'mander!
Dji saveus bin ki Bay aveut sondjî di prinde li walon di Cinè (inte Cinè èt Dinant) come walon standard, dji l'aveus vèyu qwand dj'aveus waîtî après dins ovradjes po m'mémwère èt i'm chone même ki dj'èn aveus cåzé dins on-ovradje ki dj'aveus fé po on coûrs di dialektologie avous Boutier.
Dji va sayî di fé on racourti di m'mémwère èt di vos l'èvoyî d'vant li 10 févrî paski dj'a co dès egsamins divant. èt vormin, dji voreus bin vos cåzer on djoù d'on projèt ki dj'a. Po l'moumint, dji boute come profèsseûr à one sicole di Cinè (Saint Quentin) èt dj'a bramin dès fîs d'cinsîs. èt dji pous vos dire ki l'walon n'èst nin mwart. Dji tuze min.me à fé on pitite enquête... Mins ci n'èst nin l'propos: Dji fé ossi on "mastère" à HEC à Lidje (ki s'fé à l'nêt). C'èst on mastère di "Gestion a finalité management général). Si tot va bin, l'annèye ki vint (jun 2015) dji deû fé on' novia mémwère, èt come vos l'avoz d'vinè, dji voreus co bin l'fé sos l'walon avous dès afères di marketing. Dj'a mi ptite idèye, èt si vos v'loz, nos povans è r'cåzer on d'cès djoûs wice ki vos r'vinré dins nos'bia payîs.
à torade! |
Oyi, taiss ! Li tuzance "vinde li walon" (mårcutigne), c' est l' meyeuse voye a shuve, por mi. Les peupes k' ont adiercî leu ravicaedje (catalans, lussimbordjwès), l' economeye a stî l' soûmint d' leu reyussite.
Dins l' fime da Xavier Istasse, dji vôreu bén k' i finixhe mi responda pa çoula.
On va sayî di fé nosse raploû des Rantoelîs on vénrdi al nute. Si vos årîz ene pitite såle (po rén) a Cînè, ci sereut ene boune plaece bén å mitan do djeu d' beye.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû. |
|
| Rivni al copete |
|
|
djozewal
Date d' arivêye: 2005-07-01
Messaedjes: 307
Eplaeçmint: bagué !
|
|
| Rivni al copete |
|
|
|
|
Vos n' poloz nén enonder des noveas sudjets dins ç' forom ci
Vos n' poloz nén responde a des sudjets k' i gn a dins ç' forom ci
Vos n' poloz nén candjî vos messaedjes dins ç' forom ci
Vos n' poloz nén disfacer vos messaedjes dins ç' forom ci
Vos n' poloz nén vôter dins les ploncaedjes di ç' forom ci
|
Powered by phpBB © 2001 phpBB Group
|
FAQ
Cweri
Djivêye des mimbes
Groupes d' uzeus
Si fé mimbe
Profil
Lére les messaedjes privés
S' elodjî
