Berdelaedjes

[Scribus electronicus]

FÔMRECE (sinse sipeciå, dji n' dene pont d' esplikêyes)
#* « Ki djhoz vs, binamé monsieu,</br>Pa, c' est surmint po rire ; </br>Dijhoz vs çoula pol serieus ?</br>Mins n' fåt i nén bén dire ?</br>Mi k' a ene fômrece</br>Ki m' bouname Djannesse,</br>K' a t ene cawe come on dragon</br>N' pout co sinti l' fond. » {{s-rif|FrBa|''Li botresse'', divins [[w:Li camaeråde del djoye (arimés)|''Li camarad′ dè l'joie'']], 1852, p.30}}

COROYE viye feme
#* Bén, djans don, po vs continter,</br>Vinoz cial, viye coroye,</br>Mins n' alez nén sol costé,</br>Ca dj' a sogne k' ele ni ploye. {{s-rif|FrBa|''Li botresse'', divins [[w:Li camaeråde del djoye (arimés)|''Li camarad′ dè l'joie'']], 1852, p.31}}

RÅVLEA
#* Ki vosse viye hosse-cawe</br>Est bén seur e l' mawe</br>Et dji wadjreu, vî råvlea, k' ele n' a pus nou vanea. {{s-rif|FrBa|''Li botresse'', divins [[w:Li camaeråde del djoye (arimés)|''Li camarad′ dè l'joie'']], 1852, p.31}}

AFWAIRE DI (istwere di)

#* Cwand c' est k' èn amisse mi vént vey,</br>Dji l' invite a m' tåve ;</br>Et afwaire del caressî,</br>Dji dschind vite e m' cåve ; {{s-rif|FrBa|''Li ci qu'n'est nin contint di s'woisin qui rescoul' si mohonne'', divins [[w:Li camaeråde del djoye (arimés)|''Li camarad′ dè l'joie'']], 1852, p.34}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

COME ON CORON D' SOYE (come divins do boure)

#* Mi ki pinséve l' efiler</br>Tot come on coron d' soye,</br>Mins a poenne s' elle esteut dvins,</br>Ki vla k' ele fwait on mouvmint ;</br>Ele ploye. {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li noû ramon sins quowe'', p.37-38}}
#* Oh ! Po çoula, n’ åyoz nou risse, dji les va fé roter come on coron d' soye. Si vs volîz, si vs plait bén, mi racsegnî les poites. {{s-rif|LLcco|1904, p.26}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

S'PÂDE (do viebe spåde ou spater ?)

#* Ji d'mande on pô l'dial mi s'pâte<br>In feie qui j'intréf la d'vin,<br>Ji n'odéf nin l'lémoscâte {{s|FrBcj|1852, ''Li hoveu d’veie'', p.55}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

ETERTINANT

#* Come dji so galant,<br>Dj' a des intritenants*<br>Ou des amoureus<br>Tot come si dj' estaxhe ene djonne feye ;<br>Dji sieve di tchvalî ;<br>Dji n' a d' keure cwè fé ; {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li Sans-çouci Lîgeois ou l’Krenkinî d’Lîge'', p.102}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

AMITCHTER (assaetchî, disploumer)
#* Dji djowe tos les djeus,<br>Dj' djowe les troes cwårdjeus<br>Avou l' payizan, dj' a bén l' toû do fé camaeråde,<br>Dji lzès sai amitchter<!--J'sé les amich'ter--><br>Po k' i vnexhe djouwer<br>Tot les couyonant<br>On lzî rogne leus pîces di cénk francs. {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li Sans-çouci Lîgeois ou l’Krenkinî d’Lîge'', p.103}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

ADAWE (adawyî)
BRID

#* Si dj' voe on pistagrawe<br>K' acourt po fé adawe<br>Dj' brai ås ôtes e m' djårgon :<br>« Brid, brid, fjhoz atincion » {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li Sans-çouci Lîgeois ou l’Krenkinî d’Lîge'', p.103}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

KÉCFEYE KI (pawou ki, sogne ki)

#* Abeye ! Prind l' pailete<br>Et s' fwai mel tote tiene<!--tiette--><br>Et k' ele ni soeye nén trop tchôde<br>Kécfeye ki ti n' mi schôdes. {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li cataplame'', p.111}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

TAPER Å HÔT (fé cnoxhe, djåzer tocosté di)

#* Dji sai k' i gn a co beacôp<br>K' fjhèt m' mestî e catchete ;<br>Mi, dj' inme k' on m' tape å hôt<br>Pusk' on m' lome li bele Fantchete ; {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li châss’ di sôïe'', p.123}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

PRINDE LI HÔT TON

#* Dji sai k' i gn a co beacôp<br>K' fjhèt m' mestî e catchete ;<br>Mi, dj' inme k' on m' tape å hôt<br>Pusk' on m' lome li bele Fantchete ;<br>Mins ns avans Aili.<br>Tatene et Tonton<br>Ki fjhèt tot come mi,<br>Ki prindèt l' hôt ton. {{s-rif|FrBcj|1852, ''Li châss’ di sôïe'', p.123}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

S' È MAGNÎ LES POUGNS (rigreter)

#* Et vos k' e-st afaiteye d' aveur vos åjhes, vos vs è magnrîz les pougns, dj' è respond, s' on måleur parey vis arivéve. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne I, p.3}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

FÉ DISCHÅSSÎ L' ANWEYE POL CAWE

#* Si vos m' fjhoz måy dischåssî l' anweye pal cawe, vos vs è rpintiroz. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne I, p.5}}

FÉ RVEY LES AVEULES

#* Vos n' sårîz fé rvey les aveules, dai matante, on n' a måy ki çou k' n' doet aveur, et ci n' est nén pol coucou ki dj' årè hanté deus ans avou Bietmé ; {{s-rif|JVdfo|1889, sinne I, p.5}}

AVEUR LI PAPÎ (aveur li bresse long ?)

#* Vos savoz bén ki m' matante po fé a ene sakî ene tåte avou s' boure k' elle a l' papî. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne II, p.6}}

POEVRER L' MOSTÅDE

#* DEZIRÊYE. - Vos savoz bén ki m' matante po fé a ene sakî ene tåte avou s' boure k' elle a l' papî.<br>BIETMÉ. - Mins Dezirêye, n' est ç' nén vos ki vout poevrer l' moståde ?<br>DEZIRÊYE. - Nonna Bietmé, vola lontins k' ele mi djåze di Tchårlumagne et torade eco, ele m' a dit ki dji sereu s' feme, ki c' est ouy ki dji m' doe<!--doet m'--> decider. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne II, p.6-7}}

SI FERI A GLAECE

#* Et m' mame don, si m' matante vis aléve difåmer e m' måjhone, ki dirîz vs ? Tchårlumagne est ritche et vos estoz pôve et come on n' sait wice ki l' diåle firt ses côps, ferans nos a glaece, Bietmé. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne II, p.7}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

Troes djaeyes d' on côp d' warokea !

SCHOVER ENE BELE PLAECE ET L' TROVER DZO rascoyî les shuvances di ses målès keures
METE ENE BEGUINETE AL MOWE riclaper e s' haerna
SAETCHÎ L' CÔP D' HAERNA : fé l' côp ås djaeye

#* Ebén madame Djenvire, vos åroz çoula, schovoz ene bele plaece, savoz, vos l' trouvroz dzo, si vos avoz metou ene beguinete al mowe, nos voerans d' nozôtes kî saetchrè l' côp d' haerna. {{s-rif|JVdfo|1889, sinne II, p.8}}
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje