Berdelaedjes

[Pablo Saratxaga]

[Reptilien]

[Reptilien]

Dji vén d' m' abaiti k' e francès on dit apparition et nén (pus) apparution... mi ki di tofer el deujhinme e francès ! A, mins on dit todi comparution.

[lucyin]

espôzucion

cawete "-ucion" rifondowe po TOS les mots avou fr. -ition (por mi, ça a passé a on raploû des rfondeus)

C' est des sorwalondes "i => u" di l' Eter-Sambe-et-Mouze, k' on nd a ddja prins come rifondowes:

https://wa.wikipedia.org/wiki/Sorwalonde#Sorwalondes_di_l'_Eter-Sambe-et-Mouze_avou_-U-_(fr._et_pus_l%C3%A5dj%C3%A8s_oyowes_avou_-I-)

End ds ôtes, nén rprinjhes e rfondou, come "m' fu" (m' fi), umaudje (imådje)... comufaut (comifåt), mins k' ont l' air di "passer" e rfondant namurwès (walon d' Nameur et d' avår la).


Dins l' DTW
aparucion
amonucion
compôzucion
espôzucion
opôzucion
pôzucion (R13)
propôzucion

N' esteut ç' nén Yanick Bauthière k' aveut ces accints la ? pôzucion (R13)

Dins tos les cas, les cis avou "%pôzucion", dji les rfondreu come li mwaisse mot di R13.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû.

[lucyin]

Tourkeye shût "Trouk" li viye cogne lidjwesse. trouc [E1]; trouc' [E170] Trouk [E203] + peû d' Trouk (mayisse)

Ribetchfessaedje do R dins Trouk, come dins l' disfondowe (d'après mon nozôtes) froutche <= *fourtche (fotche d' èn åbe, d' ene voye).

Piron parey po prudjî <= purdjî (ALW 15)
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû.

[lucyin]

*advinea
* îpe
* nierson
* lursete (tinde ås lursetes) (lurson + linete ?)
* tchåsleu
* schamea / eschamea (wårdez li cogne avou -sch- come dobe rifondowe di xhamea, mågré k' i gn a pont d' disfondowe avou sk- po l' bodje "xhame", mins veyamint si soûmint etimolodjike (latén scammum, vî francès eschame, [SpE3 l° 257]
* schoûtoe
* schoûtrale
* divanceye (voyale)
* Tchitcholyin
* disbatijhaedje
* evetchî
* rissaetchaedje
* floter
* tchagrin
* pépé
* crotchet (Pépé Crotchet)
* bôjhe
* djeron (pus lådje oyowe: [C8,E1,E34,O3,S109,S117] <> djiron [O0]; djuron [C9])
* damjhele
* volter
* rabizer
* eschite
* wé
* baloujhner
* kischiråder / cschirådé (rimpli d' schirådes)
* kernaxhî
* brokete
* tchote, tchot
* kession
* luçon / lçon
* asteroyide
* agrè
* eskelete
* bassén (a rcandjî dins l' DTW)
* boli
* rnos
* coislete (a rfonde insi, mi shonne-t i)
* adûte (p. er. fem. di "adure", come "tradûte"
* forbatowe (mins "forbate" î est)
* rashîte (mins "rashiowe" î est)
* tos les pårticipe erirece di "prinde" et s' parintêye a môde di "prins / prinjhe" (decidés la ddja bele ådje come tripe rifondowe avou pris / prindou. Mins c' est l' cene ki dj' sieve li pus sovint po "dner do pî" å prononçaedje do Roman Payis (oyåve dins les plakes des Composs Binde).
* balon
* flaxhisse
* reberweter
* reyaccion
* sinteze
* acvierner / acvierné
* sbarmint
* riglatixhmint
* tchaipieus
* ridessiner
* rifjha / rfijha (loukîz l' codjowaedje di "r(i)fé"
* aparanmint
* pitchote (mins "midjote" î est)
* djoleymint
* rouke (estô di "ruke")
* dandjreus (replaeçant "dandjureus")
* ådfwait di (å dfwait di)
* tocosté
* dictateur / dictatoresse
* tchot / tchote
* astronomeye
* ristî / ristou (il a ristî)
* spliker
* palivole
* djeraniom
* agrè (replaeçant "agrès")
* rissaetchî "mougnî" et ses codjowas (magnî est ddja dvins)
* plicplok & plik plok
* xhaxhler
* ladvins
* brokete
* rådisse
* griblé
* sav
* bambyî
* disvistrer
* bolon
* tracassî
* bladje
* raf
* florifoye (replaeçant florifouye)
* aparucion
* misterieus
* pontieuzmint
* håhås (pl.)
* hihåhås (pl.)
* raiwete
* raiwoe
* cwatès / setès (acertinêyès alofômes)
* ricrinde
* tossî (?) (DTW tosser; a rfonde come "poûssî" ?
* ridjet / rdjet
* riprotchî
* sinon
* troûle
* troûlea
* spoujhete
* molete
* rifinde
* ehalé / ehalêye (li viebe î est)
* ermene / erminete
* båymint
* ordoner
* griyeus
* diplomaticmint, diplomatike
* hosmint
* povwer
* pouxhance
* ehardi
* tradjudeye
* cavoler
* vieroz (= voeroz)
* daxhe
* ambassadeur
* ådiyosse (por mi, divreut replaecî "ådiyoss") / ådiyosses (come pousses)
* sclatchî
* driglêye
* dilamenter
* tafwaitmint + ttafwaitmint + totafwaitmint / tåtoû (Gilliard) + ttåtoû + totåtoû
* sondjiner
* kine (c' est ---)
* kénket
* balet
* coulisses (teyåte)
* pôle Nôr, Sud (mins pôreut fé maxhî avou "påle"
* teresse
* codjowaedje di mådjiner: a-z erîler come copiner (dji mådjene) (ossu dins l' codjowoe).
* disetinme
* ratuzreye
* mådjinåcion (por mi, tote li parintêye sins i-: bén aveureye pol viebe + sorwalonde)
* oniestrumint
* ditrop / dtrop
* totoûte
* pou (dji pou) (mins risse d' acmaxhaedje avou "po" & "pû" ?
* terêye
* mirlifike
* mwintès
* acater (atchter)
* apudrè (dobe rifondaedje prindrè / pudrè), ossu: compudroz
* plamour
* rinflêye
* afén s' (afîsse divreut esse rissaetchî)
* ray (di tchmin d' fier)
* awiyaedje (puvite ki aiguiyaedje)
* rouf
* ladvins, lahôt, ladrî
* diewåde
* les ca et les ma (c' est "ma" tot seu ki n' î est nén, mins el fåt i mete ? Pôreut djustifyî on "ma" d'apårtinance do walon d' Nonne (ma maujon).
* bladjot
* eschoice (schoice)
* rabanair
* sorire
* aire (di gregne, di fåde); aires do djoû
* muzlire
* aniviersaire (puvite ki aniversaire, k' î est; cfr univiersité, v. vierser)
* razeures (des eures et des razeures)
* taijhance
* dismacraler
* arokêye (come bråmint des pårticipes erireces femrins ?)
* disnuker
* timpli
* etcherpe (sorwalonde avou TCH, ki serè spontanêye dins les rcåzeus, estô del mwaisse intrêye DTW echerpe).
* carabene (come "machene")
* estrordinaire / strordinaire (a costé do calcaedje setch estrawordaire / strawordinaire)
* traeyincieus (noûmot atåvlé pa ALbert Lallemand diviè 1982)
* rirè (2 sinses https://wa.wiktionary.org/wiki/rir%C3%A8)
* rirént (pareymint)
* riyot (addj.)
* gaiy (ki reye voltî) + gai (omo)
* vzel (Feller: v's-èl) come djel, mel...
* bijhreçmint
* nonnreçmint
* coûtchantreçmint
* levantreçmint
* poroye
* poroyî
* fondaedje
* controfinsive
* botanicmint
* poere di cwin
* repåmaedje (ré-en-paum-)
* crawé (purade ki cråwé, come crawieus)
* bouname (dobe rifondowe di boulome)
* marimince
* tchårnea
* tchårnale
* verdeur (fr. verdeur) ≠ verdeure
* hårber
* croûler
* dislåbrer (dilåbrer ? dislabrer ?)
* préjheye (rujhe des pårticipes erireces femrins nén ritnous dins l' programe)
* stombixhmint, stombi, stombe
* mzuré / muzré
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû.

[Pablo Saratxaga]

[Pablo Saratxaga]

C' est nén co tot fwait,
dj' end a radjouté sacwants,
et po les cis ki shuvèt kékes notes :

28/10:

* advinea => advina
* tchåsleu : vos vloz dire "tchåsleus" ?
* ådfwait di (å dfwait di) => åd fwait di
* spliker => espliker
* palivole : i gn aveut "palvole"; djel ricandje.
* sav => sav'
* tracassî => tracasser
* tafwaitmint + ttafwaitmint + totafwaitmint / tåtoû (Gilliard) + ttåtoû + totåtoû => por mi wårder djusse deus cognes, a môde di spotchåve voyale, c' est assez, nonna ?
* disetinme => di-setinme (come di-set)
* (afîsse divreut esse rissaetchî) => neni, c' est l' cogne levantrece, mete "afén s'" nel rascoverrè nén; et c' est dins R13 di pus
* ray (di tchmin d' fier) => il esteut come "raye", femrin; dji rcandje
* disnuker => disnukî

29/10 :

* Tchitcholyin => dji n' sai nén s' i fåt mete dins l' coridjrece si djinre di mots "argotikes" (come volårvier, ...). C' est basti sol mot itålyin "Cicio" [tSitSo], rascourti di "Francesco"
* kischiråder / cschirådé (rimpli d' schirådes) => dji nel trouve nén dins l' DTW, ni dins l' wiccionaire; avoz des egzimpes d' eployaedje ?
* bassén (a rcandjî dins l' DTW) => i fâreut pus d' infôrmâcions po fé on candjmint -in > -én; dins l' DTW i gn a "bassén" ki po C106 (a costé di "bassin" eco); c' est purade èn accin (i gn a des disfondowes -én C106 pol cawete -in des nos d' dimorants, po "nourin", "tchimin", "fwin")
* adûte (p. er. fem. di "adure", come "tradûte"
* forbatowe (mins "forbate" î est)
* rashîte (mins "rashiowe" î est) => les femrins des pårticipes erireces ni sont nén metous dins l' codjowaedje (la k' e walon, avou l' aidant viebe aveur, i n' a nén d' acoird po les compôzés tins), c' est metou come intrêye a pårt (addjectif), mins nén di manire, i fåt ki l' cogne soeye eployeye po do bon. Po "ashît, ashîte" les cognes dins l' coridjrece sont "ashid, ashide" (paski ça shût on bodje A=ashid; "ashir" a-st on dobe codjowaedje, avou A=ashy (nos ashians, ashiou, ashiowe) ou A=C=ashid (nos ashidans, il ashidnut, ashid, ashide)
* pitchote (mins "midjote" î est) => c' est "pidjote" k' est dins l' coridjrece; dj' a radjoute ene racsegne "ph" (fonetijhaedje) po ki "pidjote" soeye propôzé cwand i trouve "pitchote"
* djoleymint => i gn a "djolimint", ça shonne esse on calcaedje do francès purade k' èn adviebe fwait so djoli/djoleye. Si on trouve ene disfondowe avou -eymint on l' discandjrè, mins pol moumint i gn a k' des -imint; minme dins O4, ki portant shût foirt bén les cognes -èymint
* povwer => pouvwer

31/10 :

* plicplok & plik plok => plik-plok
* bolon => boulon
* håhås (pl.) => xhaxha(s) (shasha dans E165)
* tossî (?) (DTW tosser; a rfonde come "poûssî" ? => tosser (les deus sôres sont-st a pô près a ewalisté, mins "tosser" dins R13)
* ordoner => ôrdoner
* dilamenter : vos vloz dire d(i)laminter ?
* dislåbrer (dilåbrer ? dislabrer ?) => come i n' a nén di "låbrer" a "dis-låbrer", dji rfondreut purade "dilåbrer"(c' est insi dins l' wiccionaire a deus plaeces)