Berdelaedjes

[Scribus electronicus]

I m' shonne ki "fôme di doet" pôreut bén dure.

Cial, a m' shonnance marke doetrece ou waye doetrece m' avize trop årticifire. Tot volant fé l' pus "walon" possibe, on xhene pus l' francès k' ôte tchoi.

Å contråve, li costé imådjrece del sacwè convént mî ås rûles do lingaedje walon té k' il est ricnoxhou pa ls ôtès soces.

#* Vosse fôme di doet a stou trovêye sol sinne do crime.
#* Nos alans eredjistrer vos fômes di doets po vey si vs estoz coupåbe.
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Èl-Gueuye-Noere]

On pôreut prinde « fôme digitåle » eto. Les ôtes atåvlaedjes ni m' shonnnut nén drole, ça n' mi disrindjreut nén d' elzès lére.

[lucyin]

pocwè nén "marke di doet", "marke doetrece".

Li fôme do doet, c' est s' il est court, long, crawieus.

Ene fôme, e walon, c' est puvite fr. "un moule". Po fr. "forme", gn a purade li walon "cogne".

Si on prind fr. "digital", adon "didjitåle" : "marke didjitåle".

Po èn årtike eciclopedike, on pout rahoukî cisse bate di dvize cial, djusse après l' tchuze.

Li dessén didjitå <ref>noûmot do walon, loukîz des ôtes atåvlas cial so Berdelaedje</ref>, c' est l' dessén fwait pal ponte di l' erî-doet k' a stî frexhi d' intche.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû.

[lucyin]

ôte atåvlas :
* imådje doetrece
* imådje di rkinoxhance doetrece
* marke di ricnoxhance doetrece

Come di diterminé n' a k' on pî, on såreut foirdjî èn aplacaedje tîxhon (come cir-naivieu, peupe-sipata...):

doet-ricnoxha

C' est on spès noûmot [néologisme opaque], mins kécfeye ki c' est ces-la seront tchoezis a l' avni.
_________________
Li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû.

[Scribus electronicus]

Dji n' sai nén si vs l' avoz compris mins l' eployaedje del cawete -rece po fé èn addjectif k' a-st a vey avou, c' e-st ene sacwè ki nolu n' a måy veyou ni eployî dispoy ki li walon si scrît, a pårt po li rfondou.

Si eployaedje si pôreut ratourner e francès pa à faire des, qui sert à.

-cane pexhrece (cane qui sert à pêcher).
-plantche hatchrece (planche à hacher la viande)

Monsieu Feller, lu el rileve foirt bén dvins si årtike sol cawete -rece qui vs polez rlére si çoula vs sititche.

Cwand les walons ont cmincî a fé des noûmots po discrire les houyires, les schayires, i n' ont måy eployî on seu côp cisse cawete come vos l' fjhoz vozôtes.

S' on-z aveut resseré les cint scrijheus et filologues les pus rilomés po sayî do fé des noûmots so nosse vicaedje d' ouy, dji wadje ki nouk di zels n' åreut måy tchoezi l' cawete -rece po fé des sfwaits addjectifs.

Dji n' di nén k' tertos divreut fé parey ki mi, mins a vosse manire, dji so a pô près seur ki vs årîz bén målåjhey do trover foû d' nosse soce des linwincieus ou des grands scrijheus ki djhèt tot parey.



Doet-ricnoxha mi shonne bråmint trop drole, veyanmint ki ricnoxha, n' egzistêye nén.
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Scribus electronicus]

Li mî sereut sorlon mî do dmander cwè a d' ôtes waloneus.

Si ns volans-st esse les emantcheus do walon ki doet rashonler tos les walons, ci sereut bén ki nos n' prindanxhe tos nos decidaedjes d' nosse costé.
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje

[Èl-Gueuye-Noere]

[Scribus electronicus]

Merci po vosse response.

Si vs euxhîxhe scrît vosse messaedje vola trinte ans, dji vs åreu motoit dné råjhon.

Å vraiy, dji comprind vos råjhons, mins dji n' va nén ravaler m' parole pol cåze.

Gn a schipe sacwantès anêyes, cåzu tos les waloneus et sortot les cis del SLLW et do Conseil des langues régionales endogènes ni volént rén oyî des noûmots. Di ç' tins la, dji vzel kifesse, veyanmint k' on dveut bén eployî des noûmots dvins nosse veye di tos les djoûs come sol Daegntoele, ns end avans askepyî ene pitite hiedlêye.

Dispoy l' askepiance do concours des noûmots, les cwårdjeus ont stou bén rmaxhîs. Bon ki ns estans pus les seus a ls aprover pol djoû d' ouy, i m' shonnreut ene miete drole ki ns estaxhénxhe les seus a poleur decider sor zels, paret.

L' idêye, veyoz vs, c' est k' si n' dimandans cwè a d' ôtès djins, a d' ôtès soces ki n' volèt torade co rén ôre des noûmots, çoula permetreut d' rinde les noûmots ki ns eployans pus acceptåves.

Dj' ô bén k' end a d' ôtes ki nozôtes ki cwerèt-st ossu après des noûmots po discrire li vicaedje d' ouy, et ç' n' est nén les dijh mots k' on-z eplaide al Fiesse des Lingaedjes di Walonreye tchaeke anêye ki seront-st assez.

Si vos vloz ki ces djins la volehe bén eployî, i n' fåt nén k' i xhiltexhe trop curieus a leus orayes.

Come di råjhon, vos trouvroz måy 100% des djins ki diront tot fén parey ki vos, mins leu nombe serè todi bråmint pus grand s' i polèt fé avou.

Metans li concours des noûmots, ci n' est nén paski l' ci da vosse n' a nén stou rtinou ki vos nel ricnoxhroz nén tos côps bons. Mins si ces mots sont tchoezis pa des djins ki n' elzî dmandèt måy cwè et k' eployèt des regues k' i sont les seus a shure, cmint pôrént i dire åmen ?

Dji vs va dner èn egzimpe concret.

On mimbe d' ene soce, metans li "Moxhon d' Ônea" cache après on noûmot po dire téléportation.

Si ns parvinans a rashonner so les fis nouv djins, metans ...
-Troes rfondeus
-Deus djins des Relîs Namurwès
-Onk del rivuwe Singuliers
-On comedyin d' ene dramatike lidjwesse
-On scrijheu do Moxhon d' Ônea
-Li mwaisse sicrijheu di "Noer boton"

... et k' shijh s' metèt dacoird po on mot, et k' emey zels deus djins el metèt dvins onk di leus scriyaedjes, vos ndè trouvroz todi ki nel acceptront måy, mins ci serè todi bråmint pus ledjitime ki do pinser ki tertos divreut schaynetmint fé tot bounmint tot fén parey ki nos.

On pôreut-st evoyî des messaedjes a d' ôtès djins ki pôrént aspaler ene manire do fé des noûmots ki soeye pus inclusive ki des dvizes a troes so Berdelaedjes...
_________________
Araedjî waloneu prete a rvindjî si mancî lingaedje